Korte dialoog over acceptance & commitment therapy (ACT) 

Waarin verschilt ACT van gewone therapie?
ACT is geen trucje om je beter te voelen. Het is een manier om beter te leren omgaan met wat je voelt. In plaats van je te richten op het oplossen van problemen of het ‘fixen’ van jezelf, leer je juist ruimte maken voor wat er nú is — aan gedachten, gevoelens, ongemakken én verlangens.

Dus ik hoef niks op te lossen?
Precies. ACT draait niet om symptoombestrijding, maar om het vergroten van je psychologische flexibiliteit. Dat betekent: kunnen bewegen mét het leven, in plaats van ertegenin. Hier en nú.

Maar wat als ik aan iets uit mijn verleden wil werken?
Dan kijken we samen naar hoe dat verleden zich nú aandient. Herinneringen, overtuigingen, gevoelens — die worden allemaal in dit moment ervaren. En alleen in dit moment kun je er iets mee. Niet door het op te lossen, maar door het toe te laten.

Waarom is dat belangrijk?
Omdat vermijden je alleen maar verder vastzet. Wat je niet wil voelen, wordt groter. Denk aan een strandbal die je onder water probeert te houden — vroeg of laat knalt ‘ie omhoog. ACT leert je om je niet meer uit te putten in controle, maar te oefenen in toelaten.

Dus ik moet gewoon maar alles voelen?
In zekere zin wel. Gevoelens zijn er niet voor niets. Ze geven informatie. En ze willen simpelweg erkend worden. Net als een kind dat aandacht zoekt. Als je het negeert, gaat het harder schreeuwen. Maar geef je het aandacht — zonder oordeel — dan wordt het vaak rustiger.

“Gevoelens willen gevoeld worden”

Dat klinkt nogal kwetsbaar.
Dat ís het ook. Maar kwetsbaarheid is geen zwakte. Het is juist de plek waar je groeit. In een wereld die je aanleert om vooral ‘sterk’ te zijn, leer je met ACT om écht contact te maken — met jezelf en met wat voor jou belangrijk is.

Oké, maar mijn klachten lijken echt uit het niets te komen.
Vaak lijkt dat zo. Maar je lichaam houdt de score bij. Veel mensen hebben geleerd om gevoelens weg te stoppen of te negeren. ‘Niet zeuren’, ‘kop d’r veur’, ‘gewoon doorgaan’. Tot je lijf op de rem trapt. Dat noemen we dan burn-out, angstklachten, of onverklaarbare pijn.

“Everybody has a plan, until they get punched” – Mike Tyson

Hoe raak ik daar dan vanaf?
Door niet langer te vechten tegen wat je voelt. Het gevecht is vaak het probleem. In plaats van je energie te steken in controle, leer je bij ACT om aanwezig te zijn bij wat er is — én te doen wat er écht toe doet voor jou.

“Als je iets wilt loslaten, moet je het eerst heel even vastpakken” – Lao Zi

Klinkt wel een beetje als tegeltjeswijsheid.
Misschien wel. Maar het verschil zit in de ervaring. Je bént niet je gedachten of je gevoelens. Je hébt ze. En je kunt leren er anders mee om te gaan, zonder dat ze jou beheersen.

Dus ik moet mezelf maar accepteren zoals ik ben?
Dat is de uitdaging, ja. Zelfacceptatie is spannend. Want we zijn vaak opgegroeid met het idee dat we eerst ‘beter’ moeten worden, of voldoen aan bepaalde verwachtingen. ACT helpt je die oude verhalen te herkennen én losser te laten, zodat jij kunt leven naar je waarden.

“Jezelf accepteren is het engste dat er is” – Carl Gustav Jung

Oké, en als ik dat allemaal accepteer, wat dan?
Dan ontstaat er ruimte. Ruimte om keuzes te maken die kloppen met wie je wilt zijn. Misschien stop je met werk dat je leegtrekt. Misschien neem je meer rust. Misschien ga je eindelijk weer doen wat je écht belangrijk vindt. ACT gaat over het leven leven zoals het is — met alle mooie én moeilijke kanten.

Maar… wie ben ik dan eigenlijk echt?
Goede vraag. Dat is precies wat we samen kunnen onderzoeken. Niet met het doel om een definitief antwoord te vinden, maar om steeds dichter bij een leven te komen dat voor jóu klopt.

Stuur me een berichtje.
Je bent van harte welkom.

— Koen