(triggers!)
Je zit in een kantoortuin en je collega haalt een zak crackers uit haar tas. Je verstijft. Je partner eet een kippenpootje en likt daarbij zijn vingers af. Je krijgt een opvlieger. Iemand tikt onophoudelijk met een pen op zijn bureaublad. Je begint te zweten. Een kind aan het belendende tafeltje haalt voortdurend zijn neus op. Iets in jou wil schreeuwen. Iets in jou wil de boel omver trappen. Iets in jou begrijpt niet dat mensen zo lomp kunnen zijn. Maar je houdt je in. Ondertussen sta je gespannen als een snaar. Je schaamt je. En je bent boos. Je schaamt om je gevoeligheid. Je schaamt je om je boosheid op mensen die eigenlijk niets fout doen. Als je jezelf in een of meer van deze patronen herkent, is de kans aanzienlijk dat je een misofoon bent.
Misofonie is een extreme gevoeligheid voor dagelijkse geluiden, vaak gerelateerd aan iemand die je kent. Het is een pas recent beschreven aandoening die een grote impact op je leven kan hebben. En op de mensen om je heen.
Lastig aan misofonie is het sociale aspect. Iemand met pijn aan zijn been kan dat been de schuld geven, maar bij misofonie zijn het altijd anderen die jou ‘iets aandoen’. Meestal zonder dit zelf in de gaten te hebben. Misofonen letten vaak extreem op anderen en de geluiden die ze maken: smakken, kauwen, ademen, snuiven, neus ophalen, neuriën, etc, maar ook op motorische of verbale tics. Hierdoor gaat iedereen op zijn tenen lopen. Soms letterlijk. Jij omdat je voortdurend bedacht bent op zogenaamde ’triggers’, anderen omdat ze gaan voorkomen dat jij je ergert. Dit leidt dit tot gevoelens van schuld, schaamte en gevoelens van onmacht aan beide kanten. Vaak komt het hele systeem – gezin, relatie, werk – onder druk te staan.
En dan is er ook nog de buitenwereld met zijn rumoer. Winkels met voorgrondmuziek, restaurants met geroezemoes, de kakofonie van de kantoortuin. Elke situatie is een aanslag op je zenuwen. Geluid komt binnen alsof iemand in een open wond peurt. Je vermijdt situaties om niet uitgeput te raken. Voor je het weet wordt je wereld steeds kleiner.
Het genezen van misofonie is hoog gegrepen. Er bestaat geen pil voor en bestaande methoden zoals die van Academisch Medisch Centrum Amsterdam zijn maar beperkt effectief. Je robuustheid en je kwaliteit van leven kunnen echter aanzienlijk verbeterd worden. Belangrijk daarbij is te leren om met aandacht en mildheid te kijken naar je gevoeligheid én naar de manier waarop anderen daarmee omgaan. Cruciaal is je dit te realiseren:
Jij bent helemaal goed bent zoals je bent. Je staat alleen wat gevoeliger afgesteld.
Hoe geef je nu je leven vorm met deze kennis?
Mijn aanpak neemt het beste van bestaande methoden en gaat met name dieper in op de bewustzijnscomponent: wat gebeurt er in jouw bewustzijn bij het horen van triggers? Welke emoties en welke betekenislagen leg je daar zelf overheen? En wat gebeurt er in je lichaam? Een en ander ziet er als volgt uit:
Ont-spanning. Misofonen verkeren vaak in een staat van hyperwaakzaamheid. Soms voelt het alsof je in de loopgraven staat, voortdurend bedacht op een aanval. Dit sloopt je weerstand en maakt je bevattelijk voor allerlei kwalen. Door diepe, meditatieve technieken zorgen we ervoor dat je hyperwaakzaamheid afneemt. Door geest en lichaam te ontspannen bouw je weerstand op tegen irritaties. Je wordt robuuster. Ontspanning is je eerste verdedigingslinie tegen ‘akoestische aanslagen’.
Technieken: meditatie en deep breathing.
Ont-lading. De triggers die jouw stress veroorzaken hebben op zichzelf geen enkele betekenis. Een smakkende mond is alleen maar dat: een smakkende mond. Toch kunnen ze voor een misofoon extreem geladen zijn. Het lezen van de woorden ‘smakken’ kan iemand al van slag brengen. Om zo’n ’trigger’ vormt zich vaak een kluwen van gedachten en oordelen als ‘Hoe kan iemand zo onbeschoft zijn?’, ‘Heeft hij nooit geleerd zijn mond dicht te houden?’, ’Hoe is het mogelijk dat zij niet in de gaten heeft dat zij…’ enzovoort, enzovoort. Het is zeer verleidelijk om in het oordeel te gaan zitten en bijval te zoeken bij lotgenoten over ‘die lomperiken’ in de buitenwereld, maar dit brengt je alleen maar verder van huis. Hoe sterker je oordeel, hoe harder de geluiden binnenkomen. Voor je het weet word je een beschavingsterrorist. Door aandachtig en met mildheid te kijken naar deze oordelen ontmantelen we ze en creëren we ruimte in jouw bewustzijn. Jij bent niet je ergernis, je walging of je woede, het zijn energieën die in jou verschijnen en ook weer vertrekken. Hoe meer je hier contact mee maakt, hoe meer je je lijden vermindert.
Technieken: meditatie en visualisaties.
Ont-moeting. Verbindende communicatie is cruciaal. Zolang de ander weet hoe jij je voelt op een gegeven moment hoeft jouw gevoel geen probleem te zijn. Als je zegt ‘ik moet nu even buiten staan, want ik raak overprikkeld’ creëer je begrip voor jouw gevoel. Als je je spanning echter opkropt en steeds korzeliger wordt (‘Heeft hij nou nog niet in de gaten dat ik hier last van heb, verdorie?’) ga je uit de verbinding. En al helemaal als je geweld gebruikt, bijvoorbeeld door jouw probleem bij de ander neer te leggen: ‘Wat zit je weer smerig te smakken!’ Verbindend communiceren werkt helend voor de band met je naasten. We stappen af van het moeten. Alles mag er zijn.
Technieken: gespreksoefeningen.
Groepsgesprekken. Het werkt het beste als we daarbij ook je naasten (partners, kinderen, ouders) betrekken. Samen kijken we naar manieren om vastgezette energie en patronen weer te laten ‘stromen’. Vaak hebben misofonen de neiging om hun omgeving ‘af te richten’ om hun blootstelling aan triggers te verminderen. De omgeving kan dit als beklemmend ervaren en heeft het gevoel dat ze offers moet brengen die niet altijd op waarde geschat worden. De misofoon heeft vaak hetzelfde gevoel: dat hij of zij juist heel veel opoffert voor de omgeving door veel ergernis in te slikken. Hierover praten in een veilige, niet-oordelende setting verhoogt het wederzijdse begrip en vermindert het lijden.
Technieken: gesprekstherapie.
Tot slot ter overweging: misofonie is een pittige aandoening met vergaande gevolgen voor je (sociale) leven, maar het kan ook een ingang zijn naar een diepere aanvaarding van wie jij werkelijk bent en wat jij werkelijk wil. Er is geen enkele reden om een minder bevredigend leven te leiden als gevolg van je misofonie. Ik ga graag het gesprek met je aan.
Hartelijke groet,
Koen
